HERZBERG’İN İKİ FAKTÖRLÜ MOTİVASYON SİSTEMİ
Facebook Twitter Pinterest LinkedIn HERZBERG’İN İKİ FAKTÖRLÜ MOTİVASYON SİSTEMİ Motivasyon, hayatımızın her alanında önemli bir rol oynar. İster işimizde, ister okulumuzda, ister kişisel gelişimimizde […]
HERZBERG’İN İKİ FAKTÖRLÜ MOTİVASYON SİSTEMİ
Motivasyon, hayatımızın her alanında önemli bir rol oynar. İster işimizde, ister okulumuzda, ister kişisel gelişimimizde olsun, motivasyon bizi harekete geçiren, hedeflerimize ulaşmamızı sağlayan ve başarı duygusunu yaşatan bir güçtür. Peki motivasyon nedir? Nasıl oluşur? Nasıl arttırılır? Bu soruların cevaplarını bulmak için motivasyon teorilerine bakabiliriz.
Motivasyon teorileri, insanların neden ve nasıl davrandıklarını açıklamaya çalışan psikolojik kuramlardır. Bu teoriler, insanların ihtiyaçlarını, isteklerini, beklentilerini, değerlerini ve tutumlarını analiz ederek motivasyonun kaynaklarını ve etkileyen faktörleri ortaya koyarlar. Motivasyon teorileri arasında en çok bilinen ve kabul görenlerden biri de Frederick Herzberg’in iki faktörlü motivasyon teorisi veya motive edici-hijyen teorisidir.
Teori
Herzberg’in iki faktörlü motivasyon teorisi, 1950’li yıllarda Amerikalı psikolog Frederick Herzberg tarafından geliştirilmiştir. Herzberg, bu teoriyi oluşturmak için muhasebeci ve mühendislerle yaptığı röportajlarda onların işlerini sevmelerine veya sevmemelerine neden olan faktörleri sormuştur. Bu röportajlardan elde ettiği verilere göre Herzberg, işçileri motive eden iki faktör grubunu tanımlamıştır: Hijyen faktörleri ve motivasyon faktörleri.
Hijyen faktörleri, işçilerin memnuniyetsizliğini önleyen veya azaltan ancak onları motive etmeyen faktörlerdir. Bu faktörler işin kendisiyle değil, işin çevresiyle ilgilidir. Örneğin, maaş, iş güvenliği, çalışma koşulları, yönetim tarzı, şirket politikaları gibi faktörler hijyen faktörleri olarak adlandırılır. Hijyen faktörleri yeterli düzeyde sağlanırsa işçiler memnuniyetsizlik duymazlar ancak mutlu da olmazlar. Hijyen faktörleri yetersiz düzeyde sağlanırsa ise işçiler memnuniyetsizlik duyarlar ve performansları düşer.
Motivasyon faktörleri ise işçilerin memnuniyetini ve motivasyonunu arttıran faktörlerdir. Bu faktörler işin kendisiyle ilgilidir. Örneğin, başarı, tanınma, sorumluluk, ilerleme, öğrenme gibi faktörler motivasyon faktörleri olarak adlandırılır. Motivasyon faktörleri yüksek düzeyde sağlanırsa işçiler memnun olur ve performansları artar. Motivasyon faktörleri düşük düzeyde sağlanırsa ise işçiler memnunsuz olmazlar ancak motive de olmazlar.
Herzberg’in iki faktörlü motivasyon teorisine göre,
İşçilerin motivasyonunu arttırmak için sadece hijyen faktörlerini iyileştirmek yeterli değildir. Aynı zamanda motivasyon faktörlerini de geliştirmek gerekir. Yani işçilere sadece iyi bir maaş vermek veya güvenli bir çalışma ortamı sağlamak yetmez; aynı zamanda onlara başarı, tanınma, sorumluluk, ilerleme ve öğrenme fırsatları da sunmak gerekir. Böylece işçiler işlerini anlamlı, değerli ve tatmin edici bulacak ve daha yüksek performans göstereceklerdir.
Herzberg’in iki faktörlü motivasyon teorisi, iş hayatında sürdürülebilir başarıyı sağlamak için yön gösterici bir teoridir. Bu teori, hem işverenlerin hem de çalışanların motivasyonunu arttırmak için neler yapabileceklerini ortaya koyar. İşverenler, hijyen faktörlerini yeterli düzeyde tutarak çalışanların memnuniyetsizliğini önlemeli ve motivasyon faktörlerini yüksek düzeyde sağlayarak çalışanların memnuniyetini arttırmalıdır. Çalışanlar ise hijyen faktörlerine takılıp kalmadan motivasyon faktörlerine odaklanmalı ve işlerinde başarı, tanınma, sorumluluk, ilerleme ve öğrenme aramalıdır.
Motivasyon, hayatımızın her alanında bize güç veren bir duygudur.
Motivasyonumuzu arttırmak için kendimize uygun hedefler belirlemeli, bu hedeflere ulaşmak için çaba göstermeli ve başardığımızda kendimizi ödüllendirmeliyiz. Motivasyonumuzu arttırmak için ayrıca Herzberg’in iki faktörlü motivasyon teorisinden de yararlanabiliriz. Bu teori bize işimizde hem memnun hem de motive olmanın yollarını gösterir.
Unutmayalım ki motivasyonumuz ne kadar yüksek olursa hayattan da o kadar keyif alırız.