Motivasyon ve Farkındalık
Facebook Twitter Pinterest LinkedInMASLOW’UN İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİNDE YERİMİZ İnsan Gelişimine Bir Bakış Açısı Her insan kendine özel yaratılmıştır. Her insan özel olarak kodlanmış genlerinde ki yetenek […]
Her insan kendine özel yaratılmıştır. Her insan özel olarak kodlanmış genlerinde ki yetenek ve beceri ile doğar. Ancak bu kodların açığa çıkması için insanın birtakım evrelerden geçmesi icap etmektedir. Bu evrelere kafa yorun düşünürler birçok yöntem sunmuş ve geliştirmişlerdir. Bu yöntem ve teorilerden biriside Maslow a aittir.
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi, insan ihtiyaçlarını beş ana kategoriye ayırır.
Bu kategoriler sırasıyla fizyolojik ihtiyaçlar, güvenlik ihtiyacı, ait olma ve sevgi ihtiyacı, değer verilme/saygınlık ihtiyacı ve kendini gerçekleştirme ihtiyacıdır. Bu yazıda, bu kategorilerin ne anlama geldiğini, nasıl karşılanabileceğini ve hayatınızda nasıl bir fark yaratabileceğini anlatacağım.
Nefes alma, yeme içme, uyuma, gibi temel yaşamsal ihtiyaçları içerir. Bu ihtiyaçlar, hayatta kalmak için en önemli olanlardır. Eğer bu ihtiyaçlar karşılanmazsa, insan sağlığını ve yaşamını kaybedebilir. Bu nedenle, fizyolojik ihtiyaçlar hiyerarşinin en altında yer alır. Fizyolojik ihtiyaçlarınızı karşılamak için yapabileceğiniz şeyler şunlardır:
Düzenli ve dengeli beslenin. Vücudunuzun ihtiyacı olan vitamin, mineral ve proteinleri alın. Fast food, şekerli ve yağlı yiyeceklerden kaçının. Bol su için.
Uyku kalitenizi artırın. Günde en az 7-8 saat uyuyun. Uyumadan önce elektronik cihazları kapatın. Uyku ortamınızı karanlık, sessiz ve rahat hale getirin. Uyku rutini oluşturun.
Egzersiz yapın. Haftada en az 3-4 gün 30 dakika kadar fiziksel aktivite yapın. Egzersiz yapmak hem vücudunuzu hem de ruhunuzu sağlıklı tutar. Kalp, kas, kemik ve bağışıklık sisteminizi güçlendirir. Stresi azaltır, enerji verir ve mutluluk hormonu salgılar.
Beden, iş, kaynak, ahlak, aile, sağlık ve mülkiyet güvenliği gibi dış faktörlerden kaynaklı tehlikelerden korunmayı içerir. Bu ihtiyaçlar, fizyolojik ihtiyaçlardan sonra gelen ikinci derecede önemli olanlardır. Eğer bu ihtiyaçlar karşılanmazsa, insan kaygı, korku ve endişe yaşayabilir. Bu nedenle, güvenlik ihtiyacı hiyerarşinin ikinci basamağında yer alır. Güvenlik ihtiyacınızı karşılamak için yapabileceğiniz şeyler şunlardır:
Finansal güvenliğinizi sağlayın. Gelirinizi artırın veya tasarruf edin. Borçlarınızdan kurtulun veya azaltın. Bütçe planlayın ve harcamalarınızı kontrol edin. Acil durumlar için birikim yapın.
İş güvenliğinizi sağlayın. İşinizde başarılı olmak için çaba gösterin. Yeteneklerinizi ve bilginizi geliştirin. İşvereninizle ve meslektaşlarınızla iyi ilişkiler kurun. İşinizden memnun değilseniz, başka bir iş arayın veya kendi işinizi kurun.
Kişisel güvenliğinizi sağlayın. Tehlikeli veya zararlı olabilecek durumlardan uzak durun. Kendinizi ve sevdiklerinizi korumak için gerekli önlemleri alın. Örneğin, evinizde alarm sistemi kurun, arabanızı kilitli tutun, yabancılara güvenmeyin, kendinizi savunma teknikleri öğrenin.
Sağlık güvenliğinizi sağlayın. Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürün. Düzenli olarak doktor kontrolünden geçin. Hastalıkları önlemek veya tedavi etmek için ilaçlarınızı alın. Sigara, alkol veya uyuşturucu gibi zararlı alışkanlıklardan kaçının.
Başka insanlar ile iletişim kurma, kabul edilme ve bir yere ait olma ihtiyacını içerir. Bu ihtiyaçlar, güvenlik ihtiyaçlarından sonra gelen üçüncü derecede önemli olanlardır. Eğer bu ihtiyaçlar karşılanmazsa, insan yalnızlık, depresyon ve düşük benlik saygısı yaşayabilir. Bu nedenle, ait olma ve sevgi ihtiyacı hiyerarşinin üçüncü basamağında yer alır. Ait olma ve sevgi ihtiyacınızı karşılamak için yapabileceğiniz şeyler şunlardır:
Sosyal ilişkilerinizi geliştirin. Arkadaşlarınızla veya ailenizle sık sık görüşün. Onlara zaman ayırın, ilgi gösterin, destek olun. Yeni insanlarla tanışın, ortak ilgi alanları bulun, arkadaşlık kurun.
Romantik ilişkilerinizi geliştirin. Eşinizle kaliteli zaman geçirin. Onlara sevgi, saygı ve sadakat gösterin. Sorunlarınızı konuşun, çözüm bulun, uzlaşın. Birlikte eğlenin, macera yaşayın, romantizm katın.
Topluma katkıda bulunun. Sizin için anlamlı olan bir amaç veya hedef için çalışın. Gönüllü olun, bağış yapın, yardım edin. Toplumda fark yaratabileceğiniz bir iş veya hobiniz olsun. Öğrencilere yardım edin.
Kendinizi ifade edin. Kendiniz olun, kendinizden ödün vermeyin. Duygu, düşünce ve fikirlerinizi paylaşın. Yenilikçi olun, sanat yapın, yazın, çizin, üretin.
Başkalarınca benimsenip tanınmak, başarılı ve yeterli olmak ihtiyacını içerir. Bu ihtiyaçlar, ait olma ve sevgi ihtiyaçlarından sonra gelen dördüncü derecede önemli olanlardır. Eğer bu ihtiyaçlar karşılanmazsa, insan özgüvensizlik, aşağılık kompleksi ve mutsuzluk yaşayabilir. Bu nedenle, değer verilme/saygınlık ihtiyacı hiyerarşinin dördüncü basamağında yer alır. Değer verilme/saygınlık ihtiyacınızı karşılamak için yapabileceğiniz şeyler şunlardır:
Kendinize değer verin, kendinizi sevin. Kendinizi eleştirmeyin, kabullenin. Kendinizi ödüllendirin, şımartın. Kendinizle gurur duyun, kutlayın.
Başarılarınızı sergileyin. Yaptığınız işlerde veya projelerde kalite ve mükemmellik arayın. Hedeflerinize ulaşmak için plan yapın, çalışın, takip edin. Başarılarınızı başkalarıyla paylaşın, takdir alın, tebrik edin.
Saygınlık kazanın. Başkalarına saygılı olun, saygı bekleyin. Kurallara uyun, sorumluluk alın, dürüst olun. Liderlik gösterin, örnek olun, ilham verin.
Özgün olun. Kendi tarzınızı yaratın, farklı olun. Başkalarının sizi etkilemesine izin vermeyin, kendi kararlarınızı verin. Kendi fikirlerinizi savunun, cesur olun.
İnsanın potansiyelini tam olarak kullanma ve kendini geliştirme ihtiyacını içerir. Bu ihtiyaçlar, değer verilme/saygınlık ihtiyaçlarından sonra gelen en üst derecede önemli olanlardır. Eğer bu ihtiyaçlar karşılanmazsa, insan tatminsizlik, sıkılma ve boşluk hissi yaşayabilir. Bu nedenle, kendini gerçekleştirme ihtiyacı hiyerarşinin en üst basamağında yer alır. Kendini gerçekleştirme ihtiyacınızı karşılamak için yapabileceğiniz şeyler şunlardır:
Kişisel gelişiminize yatırım yapın. Kendinizi tanıyın, güçlü ve zayıf yönlerinizi belirleyin. İlgi alanlarınızı keşfedin, hobiler edinin. Yeteneklerinizi ve bilginizi artırın, yeni şeyler öğrenin. 3 ay boyunca bir konuya odaklanın ve kendinizi bu sahada geliştirin.
Hayallerinizi gerçekleştirin. Hayatınızda ulaşmak istediğiniz hedefler belirleyin. Hedefleriniz için plan yapın, adım adım ilerleyin. Engelleri aşın, pes etmeyin. Hayallerinizden vazgeçmeyin. Hayalleri olan bir ruhun yenemeyeceği zorluk yoktur.
Değer oluşturun. Sizin için anlamlı olan bir şey yapın. Başkalarına faydalı olun, katkıda bulunun. Topluma veya dünyaya bir iyilik yapın. Siz olmasanız da sizin varlığınızı hatırlatan bir katma değeriniz olsun. Bir kitabınız veya okuttuğunuz bir öğrenci vb.
Mutlu olun. Hayatınızdan zevk alın, keyifli zaman geçirin. Sevdiklerinizle birlikte olun, onları mutlu edin. Kendiniz için küçük mutluluklar oluşturun. İnsanın yaratılma gayesi mutlu olarak hayatını devam etmesidir. Mutsuz bir hayat hapiste geçen vakit kadar insana acı verir.
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisini anladığınıza göre, artık hayatınızda neleri değiştirmeniz veya geliştirmeniz gerektiğini daha iyi görebilirsiniz. Unutmayın ki bu hiyerarşi bir piramit gibi düşünülmelidir. Yani alttaki ihtiyaçlar karşılanmadan üsttekilere geçmek zorlaşır. Bu nedenle öncelikle fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarınızı karşılamaya odaklanın. Sonra ait olma ve sevgi ihtiyaçlarınızı karşılamaya çalışın. Ardından değer verilme/saygınlık ihtiyaçlarınızı karşılamaya gayret edin. Ve en sonunda kendini gerçekleştirme ihtiyacınızı karşılamaya yönelin. Böylece hayatınızda daha fazla mutluluk ve tatmin duygusu yaşayabilirsiniz.
Ali, 30 yaşında, bekar, orta gelirli bir muhasebecidir. Ali’nin hayatında neler olduğunu ve nasıl değiştiğini anlatan bir hikaye.
Ali, hayatından pek memnun değildir. Fizyolojik ihtiyaçlarını karşılayabilmek için çalışır, ama işi onu tatmin etmez. Güvenlik ihtiyacını karşılamak için bir ev ve bir araba almıştır, ama borçları vardır ve her ay taksit ödemek zorundadır. Ait olma ve sevgi ihtiyacını karşılamak için arkadaşları ve ailesiyle görüşür, ama yalnız hisseder. Değer verilme/saygınlık ihtiyacını karşılamak için işinde başarılı olmaya çalışır, ama takdir görmez. Kendini gerçekleştirme ihtiyacını karşılamak için hiçbir şey yapmaz, çünkü hayallerinden vazgeçmiştir.
Bir gün, Ali’nin patronu onu çağırır ve ona işten çıkardığını söyler. Ali şok olur ve ne yapacağını bilemez. İşsiz kalan Ali, fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarını karşılayamaz hale gelir. Evini ve arabasını satmak zorunda kalır. Arkadaşları ve ailesi ona destek olmaya çalışır, ama Ali onlardan uzaklaşır. Kendine güveni kırılır ve kendini değersiz hisseder.
Sonra, bir gün, internetten kişisel gelişim kitap yazarı olarak tanınan bir blog yazarının yazısını okur. Bu yazıda, Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’nden bahsedilir ve insanların hayatlarını nasıl iyileştirebilecekleri anlatılır. Ali, bu yazıyı okuduktan sonra ilgisini çeker ve blog yazarının diğer yazılarını da okumaya başlar.
Ali, blog yazarının yazılarından etkilenir ve hayatında değişiklik yapmaya karar verir. Öncelikle fizyolojik ihtiyaçlarını karşılamak için yeni bir iş aramaya başlar. Kendine uygun bir iş bulur ve çalışmaya başlar. Sonra güvenlik ihtiyacını karşılamak için finansal durumunu düzeltmeye çalışır. Borçlarını öder, tasarruf yapar, bütçe planlar. Ardından ait olma ve sevgi ihtiyacını karşılamak için sosyal ilişkilerini geliştirir. Arkadaşlarıyla ve ailesiyle daha sık görüşür, onlara zaman ayırır, ilgi gösterir. Yeni insanlarla tanışır, arkadaşlık kurar. Romantik bir ilişkiye başlar.
Ali’nin hayatı iyileştikçe, değer verilme/saygınlık ihtiyacını karşılamak için yeni hedefler belirler. İşinde başarılı olmak için çaba gösterir, yeteneklerini ve bilgisini geliştirir. İşvereniyle ve meslektaşlarıyla iyi ilişkiler kurar. Başarılarını sergiler, takdir alır, tebrik edilir. Saygınlık kazanır, liderlik gösterir, örnek olur. Özgün olur, kendi tarzını yaratır, farklı olur.
Ali’nin hayatı iyileştikçe daha da mutlu olur. Kendini gerçekleştirme ihtiyacını karşılamak için kişisel gelişimine yatırım yapar. Kendini tanır, güçlü ve zayıf yönlerini belirler. İlgi alanlarını keşfeder, hobiler edinir. Yeteneklerini ve bilgisini artırır, yeni şeyler öğrenir. Hayallerini gerçekleştirmek için plan yapar, adım adım ilerler. Engelleri aşar, pes etmez. Hayallerinden vazgeçmez. Değer yaratır, başkalarına faydalı olur, katkıda bulunur. Mutlu olur, hayatından zevk alır, keyifli zaman geçirir.
